Bu gün ümumtəhsil müəssisələrində “Kiçik akademiya”ların fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə bağlı böyük işlər görülür.Orta məktəblərdə “Kiçik akademiya”ların təşkilində əsas məqsəd yuxarı sinif şagirdlərinin elmi və yaradıcı axtarışlara sövq edilməsi, onların müasir tədqiqat metodlarına yiyələnməsidir.
Akademiyaların fəaliyyətinin və şagirdlərin layihələrinin tədqiqatyönümlü olmasının vacibliyi bu gün xüsusilə nəzərə çarpır. Orta məktəblərdə bu sahədə aparılan bütün işlər hərtərəfli inkişaf etmiş şagirdlərin yetişdirilməsində və onların əsl vətəndaş kimi formalaşmasında böyük əhəmiyyət daşıyır. Şagirdlərin dünyagörüşünün, ictimai fəallığının, özfəaliyyət və təşkilatçılıq qabiliyyətinin və bacarığının formalaşdırılmasında bu şərtə riayət edilməsi vacib pedaqoji üsullardan sayılır.Əgər şagirdlərdə bu keyfiyyətlər aşılanarsa, şübhəsiz, onlarda ictimai işə olan maraq da artacaqdır.Orta məktəblərdə fəaliyyət göstərən “Kiçik akademiyalar” bütün mövcud imkanlardan istifadə edilərək, şagirdləri yüksək səviyyədə maariflənməyə və təhsil almağa çağırır. Gəncə şəhər 17 saylı tam orta məktəbdə “Kiçik akademiya”ın təşkili və idarə edilməsi yolunda atılan müsbət addımlar digər təhsil ocaqları üçün bir nümunə və örnək sayıla bilər.
İllər ərzində bu şagird təşkilatının fəaliyyətini izləmiş biri kimi Kiçik akademiyanın məktəbin həyatında hansı rola malik olduğuna təcrübədə şahidi olmuşam. Yarandığı ilk günlərdən əldə etdikləri uğurlardan sevinən şagirdlər mövcud problemlərin öhdəsindən gələ biləcəklərinə inandılar və bu problemlərin həlli yollarını özlərinin tapa biləcəklərinə əmin oldular. İlk uğurlardan ruhlanan şagirdlərdə gələcək fəaliyyətə güvənləri artdı. Bundan sonra şagirdlər məktəbdə tez-tez sorğular keçirir, sorğu zamanı şagirdlərin arzu, istək və təklifləri, rəyləri nəzərə alınirdı. Beləcə Akademiyanın fəaliyyət çərçivəsi genişlənir, müxtəlif məzmunlu işlər həyata keçirilirdi. Şagirdlər məktəbin bütün işlərində, bu işlərin təşkilində fəal və yaxından iştirak edirdilər. Bununla da Akademiyanın fəaliyyəti 17 nömrəli tam orta məktəbdən kənarda da səs salmağa başladı və digər təhsil ocaqlarında bu yönümdə işlərin aparılması üçün bir stimul oldu.
Məktəbdə təşkil edilən tədbirlərdə şagirdlər fəal vətəndaş kimi formalaşır, püxtələşir, bu işə getdikcə daha yaradıcı yanaşaraq daha böyük işlərə imza atmağa səy göstəriridlər. Bu baxımdan şagird təşkilatının atdığı addımlar, görülən ümumi işlər məktəbin ictimai işlərində şagirdlərin fəallığını artırmaqla, onların psixologiyasında silinməz iz salırdı. Bu sahədə görülən işlərin müsbət nəticələri şagirdlərdə təhsil intizamı və məktəbin pedaqoji kollektivinə dərin hörmət yaradırdı.
Kiçik akademiya eyni zamanda yaradıcı, bacarıqlı və fəal şagirdlərin kollektividir. Məktəbdə şagirdlərin təşkilatçılıq qabiliyyətinin artırılması üçün burada böyük imkanlar vardır. Məktəbin rəhbərliyi onların bacarıq və qabiliyyətini vaxtında aşkar etmiş və onları məktəbin bütün kollektivinin iştirak etdiyi ictimai işlərə cəlb edə bilmişdir.
Kiçik Akademiyaların məktəbdəki şagirdlərin təlim-tərbiyəsində, onlarda bir çox bacarığın inkişaf etdirilməsi yönümündə əhəmiyyəti əvəzsizdir. Hal-hazırda Kiçik akademiya 17 saylı tam orta məktəbdə öz fəaliyyətini uğurla davam etdirir. Akademiyanın işinin əsas məğzi məktəblilərdə fəal həyat tərzinin formalaşdırılması, ictimai fəallığın artırılmasıdır. Kollektiv komanda işində fəal olmaq istəyən şagirdləri bu qurumun ətrafında toplamağa çalışır.
Akademiyanın üzvləri xüsusi istedada malik olan şagirdlərin aşkara çıxarılmasında Uşaq birliyi rəhbərinə köməklik göstərir, məktəbdə keçirilən tədbirlərdə iştirak edir, rəsm sərgilərinin keçirilməsinə köməklik edir, siniflərdə sorğu keçirilməsində yaxından iştirak edir, mütəmadi olaraq siniflərdə növbətçiliyə nəzarət edirlər. Akademiyanın üzvləri 15 sentyabr “Bilik günü” ilə əlaqədar keçirilən tədbirdə, “ Milli Musiqi günü” və Azərbaycanın görkəmli bəstəkarları M. Maqomayev, Ü. Hacıbəyovun yubileyi ilə bağlı və bir çox möhtəşəm tədbirlərdə yaxından iştirak etmişlər. Məktəbdə akademiya üzvlərinin iştirakı ilə azərbaycan dilinin dövlət dili kimi elan edilməsi ilə bağlı “ Dəyirmi masa “ keçirilmiş, mütəmadi olaraq şagirdlıərin məktəbli formalarının yoxlanılmasına və hər ay sinif otaqlarında dibcəklərin artırılmasına köməklik göstərilmişdir .
Yuxarı sinflər arasında müxtəlif mövzularda debatlar və sorğular keçirilir, hər gün şagirdlərin məktəbli formasında gəlməsinə nəzarət edilir, tarixi və əlamətdar günlər, bayramlar münasibətilə rəsm sərgisi və ümumiyyətlə məktəbdə bütün tədbirlərin hazırlanması və keçirilməsinə köməkliklər göstərilir.
Onu da bildirmək yerinə düşərdi ki , üzvlər intizamlığı , fəallığı ilə xüsusilə seçilirlər. Elə məktəbdaxili həyatda da bu şagirdlər etik davranışları ilə və təhsildə, təlim-tərbiyədə digər şagirdlərə nümunədir. Məktəbin rəhbərliyinin ciddi nəzarəti altında və müəllimlərinin yaxın köməkliyi ilə bu işlərin həyata keçirilməsində böyük səy göstərilir. Onlar şagirdləri bu işlərin icrasına səfərbər edir, onlara məsləhətlər verir, onların işini düzgün səmtə istiqamətləndirir, şagirdlərin məktəbdə il ərzində aparılan tədbirlərə fəal surətdə qatılması üçün məqsədə müvafiq işləri həyata keçirirlər.
Nəticə isə göz qabağındadır:-məktəbdə nizam-intizamın, şagird fəallığının, tədrisdə, təlim-tərbiyədə əldə olunan uğurların səviyyəsi nəzərə çarpacaq dərəcədə yüksəlmiş, şagirdlərin təhsilə və ictimai işlərə olan marağı daha da artmışdır.
Kiçik Akademiya məktəbdə öz işini daim təkmilləşdirməyə çalışır, şagirdlərə aid olan müxtəlif məsələlər üzrə müzakirələr aparır və qərarlar qəbul edir. Məktəbdə keçirilən tədbirlər haqda Kütləvi İnformasiya Vasitələrinə məlumat verir, Akademiyanın gündəlik fəaliyyətini internet vasitəsilə şagirdlərə çatdırır.
Ruhulla Zahidov, yazıçı – jurnalist.